به گزارش ایوان کتاب ،در مقدمهی این کتاب درباره ادبیات کودک و نوجوان کشور تاجیکستان نوشته شده است: در کتاب «از کوچههای سمرقند تا ساحل مدیترانه» نویسنده گفته است: «ادبیات کودک و نوجوان تاجیکستان تا ابتدای قرن بیستم میلادی روند طبیعی خود را با فراز و نشیبهای مختص آسیای میانه پیمود تا اینکه آهنگ انقلاب بلشویکی در این سرزمین نواخته شد و این سرزمین را نزدیک به یک قرن از پیکره اصلی خویش جدا کرد. پس از انقلاب اکتبر و تشکیل جمهوری سوسیالیستی شوروی، تاجیکستان جزئی از اتحاد جماهیر شوروی شد. سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ را میتوان در ادبیات کودک و نوجوان دوره تحریکات جدید، ظهور اندیشههای تازه و مرحله بازگشت به اصالت خویش نامید.»
ادبیات کودک و نوجوان تاجیکستان تحت تأثیر حکومت شوروی، از سالهای ۱۹۲۹ تا ۱۹۹۱ شرایط ویژهای را پشتسر گذاشت. شاید بهترین تعبیر آن دوران را بتوان از قول استاد محمدجان شکوری به نقل از مقاله هدیه شریفی چنین آورد که، «پس از انقلاب شوروی، استالین قصد داشت تا به همه ما ازبک بگویند همان زمان صدرالدین عینی، باباجان غفورف و ابوالقاسم لاهوتی برای رهایی از رویه فشار، چاره اندیشیدنشان در کار بود تا که هم نه بگویند و هم نه نگویند. پس گفتند ما نه ازبکیم و نه ایرانی، ما اقوامی هستیم تاجیک نام. اینگونه بود که استالین را فریب دادند و توانستند تاجیکان و زبان فارسی را هر اندازه هم کمرنگ و پنهان در خانهها و کاشانهها پاسداری کنند. همین خیل است که رفتهرفته تاجیکان از گسترش زبان فارسی و ادبیات آن غریب ماندند. الگوپذیری ما در ادبیات بچگان، روسی است و نویسندگان جداماندهمان از ادبیات کهن، پیوندی نداشتند با ادبیات فارسی. برای کودکان تاجیک نوشتند لیکن به قیاس روسی و ادبیات روس. ما ادبیات کودک تاجیک نداریم. ما ادبیات کودک روس در تاجیکستان داریم به زبان فارسی تاجیکی.»
در پیشگفتار درباره این کتاب آمده است: این کتاب با هدف آشنایی علاقهمندان ادبیات کودک با شاعران و نویسندگان تاجیکستان تهیه شده است. در این اثر پژوهشی تعدادی از شاعران و نویسندگانی که سالها برای کودکان و نوجوانان شعر، قصه، حکایت، داستان و نمایشنامه نوشتند، معرفی شده است. تعدادی از آنها دیگر در قید حیات نیستند و تعدادی نیز همچنان برای بچهها خواهند نوشت و با قلم خود آثار ماندگاری در ادبیات کودک کشور تاجیکستان به جا خواهند گذاشت.
در تهیه مطالب این کتاب از سه منبع اصلی استفاده شده است که عبارتند از: «تذکره ادبیات بچهها»، «تذکره مختصر نظم معاصر بچهها» و «ادیبان تاجیکستان».
سه منبع یاد شده به خط سریلیک هستند که ابتدا توسط نگارنده، مطالعه و نویسهگردانی شدند سپس بر اساس اطلاعات موجود در این منابع و جستوجو در منابع دیگر، مطالب تدوین شدهاند. مبنای انتخاب شاعران و نویسندگان، بر اساس نامها و اطلاعاتی است که در کتاب «تذکره ادبیات بچهها» آورده شده و منابع دیگر جهت تحقیق و توضیح بیشتر استفاده شدهاند.
کتاب «ادبیات کودک و نوجوان تاجیکستان» نوشته زیبا علیخانی در ۳۱۷ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و با قیمت ۹۰ هزارتومان در نشر گویا راهی بازار کتاب شده است.
ثبت دیدگاه